Nguyên nhân khiến nước bể cá có màu xanh lục chủ yếu liên quan đến sự phát triển quá mức của tảo, đặc biệt là tảo lam (Cyanophyta) và tảo phù du. Dưới đây là các yếu tố chính dẫn đến hiện tượng này:
1. Dư thừa chất dinh dưỡng
- Thức ăn thừa và phân cá: Khi cho cá ăn quá nhiều, thức ăn dư thừa và chất thải của cá tích tụ, phân hủy thành nitrate và phosphate – nguồn dinh dưỡng lý tưởng cho tảo phát triển.
- Phân nền và phân bón thủy sinh: Các chất dinh dưỡng từ phân nền hoặc phân bón cho cây thủy sinh hòa tan vào nước, tạo môi trường giàu nitrate, kích thích tảo nở hoa.
2. Ánh sáng quá mức
- Ánh sáng mặt trời trực tiếp: Bể cá đặt gần cửa sổ hoặc ngoài trời dễ hấp thụ ánh sáng mặt trời, thúc đẩy quá trình quang hợp của tảo.
- Thời gian chiếu sáng đèn kéo dài: Đèn bể cá bật quá lâu (trên 12 giờ/ngày) hoặc cường độ mạnh cũng tạo điều kiện cho tảo phát triển.

3. Hệ thống lọc không hiệu quả
- Lọc yếu hoặc không vệ sinh: Bộ lọc không đủ công suất hoặc không được làm sạch định kỳ sẽ không loại bỏ được chất thải hữu cơ, dẫn đến tích tụ nitrate và phosphate.
- Thiếu lọc sinh học: Lọc sinh học giúp chuyển hóa amoniac và nitrite thành nitơ ít độc hơn. Nếu thiếu, chất độc tích tụ sẽ làm tảo phát triển mạnh.
4. Thay nước và vệ sinh không đúng cách
- Thay nước không đều đặn: Việc không thay nước định kỳ (khoảng 25–30% mỗi tuần) khiến chất thải hữu cơ không được loại bỏ, tạo môi trường cho tảo.
- Vệ sinh kém: Cặn bẩn bám trên thành bể, sỏi hoặc trang trí không được làm sạch sẽ trở thành nguồn dinh dưỡng cho tảo.
5. Yếu tố môi trường khác
- Nhiệt độ cao: Nhiệt độ nước trên 26°C kích thích tảo sinh sôi nhanh.
- CO2 dư thừa: Lượng CO2 tăng do phân hủy chất hữu cơ hoặc quá trình hô hấp của cá làm giảm pH, tạo điều kiện cho tảo phát triển.
6. Số lượng cá quá đông
- Quá nhiều cá trong bể làm tăng lượng chất thải, dẫn đến nồng độ nitrate cao – yếu tố thúc đẩy tảo nở hoa.
Tác hại của nước xanh lục
- Thiếu oxy về đêm: Tảo hô hấp vào ban đêm làm cạn kiệt oxy, gây nguy hiểm cho cá.
- Che khuất ánh sáng của cây thủy sinh: Tảo cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng, khiến cây thủy sinh yếu dần.
Biện pháp phòng ngừa
- Kiểm soát ánh sáng: Giảm thời gian chiếu sáng (6–8 giờ/ngày) và tránh ánh nắng trực tiếp.
- Sử dụng lọc UV hoặc đèn diệt tảo: Thiết bị này tiêu diệt tảo lơ lửng và ngăn chặn sự phát triển của chúng.
- Thả cá dọn bể hoặc ốc: Các loài như cá bống vàng, ốc sên giúp ăn tảo và làm sạch môi trường nước.
Để xử lý triệt để nước bể cá có màu xanh cần kết hợp nhiều phương pháp như thay nước từng phần, vệ sinh bộ lọc, và sử dụng chế phẩm sinh học ức chế tảo.